همه چیز در ارتباط با سیستمهای اعلان حریق ساختمان‌های مسکونی

هدف از بكار بردن سیستم اعلان حریق، اطلاع از شروع آتش‌سوزی و در نتیجه جلوگیری از توسعه و پیشرفت آن می‌باشد. بنابراین سیستم اعلان حریق جزء مهمی از سیستم حفاظت در برابر آتش محسوب شده و بایستی مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد.

طبق مقررات ملی ساختمانی ایران مبحث 13 در ساختمان‌های مسكونی بیش از 4 طبقه، ساختمان‌های اداری، تجاری و مراكز اجتماع مانند سالن‌ها، سینماها، مساجد و … پیش‌بینی سیستم اعلان حریق الزامی است.اگر میخواهید تا حدودی با سیم کشی ساختمان آشنا شوید روی لینک آن کلیک کنید

برای نصب اعلان حریق و تعمیر آن می‌توانید از خدمات شرکت ویپان بهره ببرید.

تاریخچۀ سیستم اعلان حریق

 از زمان کشف آتش انسانها دریافتند که واکنش سریع به حریق و کنترل آن مهم است. در چند قرن­ اخیر، زمانی که کسی متوجه آتش‌سوزی می­شد، نگهبانان شیفت شب با استفاده از زنگ دستی به گروه­ها یا ادارات آتش نشانی اعلام خطر می­کردند؛یا خدمتکاران کلیسا ناقوسهای کلیسا را به صدا در می‌آوردند؛ یا به وسیله سوت بخار کارخانه، به آتش‌نشانی خبر داده می­شد. متأسفانه این سیستم­ها خیلی دقیق نبودند و اغلب اداره آتش نشانی را به محل اشتباه راهنمایی می­کردند. اما با ظهور تلگراف سیستم ­گزارش حریق به مأموران آتش‌نشانی دقیق‌تر و سریعتر شد.

سیستم اعلان حریق چیست؟

سیستم اعلان حریق عبارتست از مجموعه‌ای از دتكتورها، شستی‌ها، آژیرها و مركز اعلان حریق كه توسط سیم‌كشی مناسب به یكدیگر متصل گردیده و وقوع آتش را در مرحله اول به ساكنین ساختمان و در مراحل بعدی به مسئولین مربوطه اطلاع می‌دهد. اعلان حریق معمولا در سیستم‌هایی قرار می‌گیرند تا پوشش منطقه‌ای برای اقامتگاه‌ها و ساختمانهای تجاری را تامین کنند. سیگنال، هشدار یا آژیر / زنگ با صدای بلند و یا یک چراغ چشمک‌زن و یا هر دو است. برخی از سیستمهای اعلان حریق از هشدارهای اضافی مانند ارسال پیام صوتی یا برقراری تماس تلفنی استفاده می‌کنند.

کاربرد سیستم اعلان حریق و هدف از اجرای آن چیست؟

حفظ جان انسان‌ها (Life  Protection)  

برای حفظ جان انسان‌ها، لازم است آلارم صوتی با شدت صوت (دسی بل DB) کافی در فضا پخش گردیده، و کلیه افرادی که در معرض  خطر آتش هستند، با اطمینان کامل از وقوع  آتش مطلع شده و زمان کافی برای تخلیه  ساختمان و خروج از منطقه خطر را داشته باشند. برای حصول این مقصود، علاوه بر کافی بودن شدت صوتی، بایستی راه‌های خروج اضطراری (پله‌های فرار) قابل مشاهده بوده و بدون مانع، رسیدن افراد به پله‌های مذکور میسر باشد. در صورتی که پله‌های فرار به طور مستقیم قابل مشاهده نباشد، بایستی علائم الکتریکی (با منبع تغذیه بدون وقفه) در فواصل معین  نصب گردند تا به کمک آنها، افراد بتوانند خود را سریعاً  و از کوتاه‌ترین مسیر مطمئن به راه‌های خروج اضطراری برسانند.

حفظ ساختمان و اشیاء موجود در آن

در این سیستم، نقش اصلی به عهده دتکتورهای اتوماتیک (شامل حرارتی، دودی و … ) می‌باشد و متناسب با اهمیت بخش‌های مختلف، تعداد و نوع دتکتورها متفاوت خواهد بود.

به طور کلی هر سیستم اعلان حریق از بخش‌های زیر تشکیل شده است:

• مرکز کنترل اعلان حریق:  که وظیفه کنترل ورودی‌ها و خروجی‌ها را بر عهده دارد.
• تجهیزات ورودی: نظیر انواع دتکتورهای دود، حرارت، گاز، شعله، شستی اعلان حریق و…
• انواع تجهیزات هشداردهنده: نظیر آژیر اعلان حریق، فلاشر و…
• منبع تغذیه: که وظیفه تامین انرژی الکتریکی سیستم را در طول دوره فعالیتش بر عهده دارد.
• تجهیزات جانبی دیگری نیز نظیر انواع ماژول‌های ورودی و ماژول‌های خروجی که برای ارتباط سیستم اعلان حریق با سایر سیستم‌ها و تجهیزات به کار می‌روند.

 

 

• 

انواع دتکتور :

دتکتورهای اعلام حریق

انواع دتکتور که وقوع آتش را احساس و آن را  به مرکز اعلام می‌نماید به شرح زیر است:

دتکتورهای حرارت (Heat  Detector)

دتکتورهای حرارتی که خود به دو نوع حساس در مقابل مطلق افزایش درجه حرارت (Fixed  Temp) و حساس در مقابل سرعت افزایش درجه حرارت (Rate  Of  Rise) تقسیم می‌گردد.

از دتکتور حرارتی نوع دوم برای فضاهای تأسیساتی و بعضی از انبارها استفاده می‌شود.

دتکتورهای دودی (Smoke detector)

این نوع دتکتورها برای نظارت دائمی طراحی شده و وقوع آتش‌سوزی‌هایی را که دارای عکس‌العمل‌های حرارتی کند بوده ولی همراه با دود است، خبر می‌دهد.

سیستم کنترل دود را می‌توان با دتکتورهای حرارتی هم ترکیب نمود تا سیستم کاملاً مطمئنی حاصل گردد. (Optical/Heat Detector) در مورد دتکتور نوع یونیزاسیون مقدار بسیار کم ماده رادیواکتیو فضای داخل محفظه را یونیزه می‌نماید.

با توجه به احتمال خطرات ناشی از تشعشع مواد رادیواکتیو، کاربرد دتکتور نوع یونیزاسیون توصیه نمی‌گردد.

بنابراین از دتکتور نوع نوری برای حفاظت اکثر فضاهای ساختمان استفاده خواهد شد.

دتکتور گاز (Gas  Detector)

این دتکتورها نشت گاز را احساس و به مرکز اعلام و بوسیله مدارهای مربوط باعث بکار انداختن وسایل مختلف از قبیل آژیر، سیستم آتش نشانی و همچنین قطع هودها و هواکش‌ها و هوارسان‌های  مورد نظر می‌شود.

انتخاب نوع دتکتور برای فضاهای مختلف

در بحث قبلی، نوع عملکرد هر کدام از دتکتورها مشخص گردید. بدیهی است بعضی از آنها عملکرد خاصی داشته و فقط در فضای معینی قابل استفاده  می‌باشند. (مثلاً دتکتور گاز) در مورد دو نوع دتکتور اصلی یعنی حرارتی و دودی، کاربری آنها کاملاً متفاوت و متنوع بوده و بایستی  با شناختی که از فضاهای مختلف ساختمان داریم، نوع دتکتور مناسب را تعیین نمايیم.

دتکتور مناسب برای فضاهای مختلف به شرح ذیل است :

• واحدهای مسکونی: دتکتور دودی، گاز شهری و حرارتی برای آشپزخانه

• راهروها: دتکتور دودی

• اتاق آسانسور: دتکتور دودی

• اتاق انتظار و اطلاعات: دتکتور دودی

• انبارها: دتکتور دودی

• اتاق‌های برق: دتکتور دودی

• موتورخانه تاسیسات: دتکتور حرارتی+ دودی+گاز شهری

• اتاقهای هوارسان: دتکتور دودی

• پارکینگ: دتکتور حرارتی (افزایشی)

• اتاق دیزل ژنراتور: دتکتور حرارتی (افزایشی)

• اتاق اداری، اتاق کنفرانس، سالن اجتماعات: دتکتور دودی

• لابی، اتاق انتظار: دتکتور دودی

• اتاق خواب، اتاق غذاخوری، پذیرایی: دتکتور دودی

• فروشگاه، انبار، بارانداز: دتکتور دودی

• مدرسه،کتابخانه: دتکتور دودی

• درمانگاه، اتاق بستری، اتاق عمل: دتکتور دودی

• آزمایشگاه، رادیولوژی: دتکتور دودی

• سالن ورزشی: دتکتور دودی

• مرکز کامپیوتر، مرکز تلفن: دتکتور دودی

• کارگاه و کارخانه: دتکتور دودی

• پلکان دتکتور: دودی

• چاه آسانسور و داکت: دتکتور دودی

انواع سیستم اعلان حریق

سیستم اعلان حریق به دو دسته زیر تقسیم  می‌گردند:

سیستم‌های اعلان حریق معمولی  (Conventional)

در این سیستم، ساختمان به چند منطقه آتش تقسیم می‌شود. هر منطقه (ZONE) که مشتمل بر دتکتورها، شستی‌ها و زنگ‌ها می‌باشد، دارای مدار اعلان حریق مستقل است. به محض شروع آتش در یک منطقه از ساختمان، به صورت دستی یا اتوماتیک ابتدا زنگ‌های همان منطقه به صدا در می‌آید و در صورتی که سیگنال توسط اپراتور یا نگهبان قطع نشود، زنگ سایر منطقه‌ها هم به صدا درخواهد آمد. همزمان با این عمل، به مرکز آتش‌نشانی منطقه هم تلفن زده می‌شود. معمولاً در این سیستم، هر یک از دتکتورها به صورت یک کنتاکت باز بوده که در صورت وقوع حریق کنتاکت مربوطه بسته شده و در اثر افت ولتاژ منتجه سیستم مرکزی وقوع حریق را زون مربوطه اعلام می‌کند.

بنابراین در سیستم معمولی (Conventional)، مرکز اعلان حریق، منطقه‌ای را که آتش‌سوزی در آن شروع شده است، معین می‌نماید. بدیهی است، یافتن محل دقیق یا اتاق معینی از آن منطقه که آتش شروع گردیده مشکل و وقت‌گیر می‌باشد. این سیستم برای ساختمان‌های مرتفع، مناسب نیست. (البته با استفاده از لامپ نشان‌دهنده راه دور می‌توان، تا حدودی این نقص را برطرف نمود.)

سیستم اعلان حریق آدرس‌پذیر (Addressable)

در این سیستم تمام عناصر بکار گرفته شده از قبیل دتکتورها، شستی‌ها، آژیرها و تکرارکننده‌ها توسط یک کد (Code) یا آدرس (Address) مشخص می‌شوند و مرکز کنترل، اتاق یا محل مورد نظر را با همان کد یا آدرس شناسايی می‌نماید.

ملاحظه می‌شود که در این سیستم، نقطه‌ای که آتش‌سوزی از آنجا شروع گردیده، بسیار سریع  شناسايی شده و در نتیجه، اقدامات لازم با سرعت کافی انجام خواهد شد.

با توجه به مطالب فوق، سیستم آدرس‌پذیر (Addressable) کیفیت فنی بسیار بالاتری دارد، مشخصات بیشتر این سیستم به شرح ذیل می‌باشد:

مشخصات سیستم اعلان حریق آدرس‌پذیر  (Addressable)   

در این سیستم، تمامی عناصر روی یک یا چند حلقه (Loop) ، بسته به تعداد عناصر، قرار خواهد گرفت. تعداد عناصر قابل قبول در یک حلقه در سیستمهای مختلف متفاوت است ولی به طور کلی می‌توان گفت که حداکثر ظرفیت هر حلقه حدود 128 عنصر می‌باشد. در این سیستم دتکتورها در زمان‌های خاص (کسری از ثانیه) شرایط محیطی را (حرارت، نور، غلظت دود و …) به مرکز کنترل ارسال می‌کنند که در صورت بروز تغییرات محیطی در زمان مشخص، وقوع حریق اعلام می‌شود و از آنجايی که هر دتکتور دارای آدرس مشخصی است محل وقوع حریق دقیقاً تعیین می‌شود.

بنابراین از اتلاف وقت به منظور جستجو در یک زون و یافتن محل دقیق وقوع حریق که در سیستم‌های (Conventional) الزامی است، جلوگیری به عمل می‌آید. علاوه بر این می‌توان با استفاده از مدارهای واسط (Interface) عناصر حفاظتی از قبیل تجهیزات اطفاء حریق، سنسورهای باز شدن درهای ایمنی، سنسورهای لرزه و هم‌چنین دتکتورهای از نوع  (Conventional) را به سیستم کنترل مرکزی ارتباط داد و به این ترتیب  یک سیستم ایمنی (Security  System) با کنترل مرکزی ایجاد کرد.

باتوجه به اینکه در این سیستم منطقه‌بندی به صورتی که در سیستم‌های Conventional  مطرح است، وجود نداشته و تمامی عناصر بر روی یک حلقه یا چند حلقه توسط یک یا چند مدار 2 سیمه (BUS)  به مرکز کنترل مرتبط  می‌شوند، لذا به میزان قابل توجهی از حجم سیم‌کشی کاسته خواهد شد.

نصب اعلان حریق و تعمیر آن از دیگر خدمات شرکت ویپان است. که می‌توانید با شماره شرکت به شماره 02191013700 تماس گرفته و یا درخواستتان را در سایت ما ثبت کنید.در پایان یاددآوری می‌کنیم که درست است که ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است، اما نه برای همه کارها! بعضی از کارها مثل اتصالی کردن، تعویض نکردن سیم‌های پوسیده، عدم نصب سیستم اعلان حریق.  اگر هر یک از این موارد را دیر اقدام کنید ممکن است اقدامتان دیگر ارزشی نداشته و آب رفته هرگز به جوی باز نگردد!