با
حنا رفیعی
کلید و پریز برق از بخش‌های مهم خانه، محل کار و هر محیطی که برق و الکتریسیته در آن جریان دارد به حساب می‌آید. و بدون وجود آنها مشکلات زیادی پیش خواهد آمد. نصب کلید و پریز در عین حال که کار مشکلی نیست، باید با دقت انجام شود و تمام نکات ایمنی در حین نصب آن مورد توجه قرار بگیرد در ادامه به آموزش نحوه نصب کلید و پریز و نکات مهم قبل از نصب می‌پردازیم. اما قبل از آن میتوانید از تیم حرفه‌ای ویپان هم برای انجام این کار کمک بگیرید.
ابزار لازم برای نصب کلید و پریز
در وسایلی که برای نصب کلید و پریز به کار برده می‌شود، قدیمی یا جدید بودن ساختمان و محل نصب اهمیتی ندارد. ابزاری که برای نصب کلید یا پریز برق به آنها احتیاج دارید:
- فازمتر
- سیم چین
- پیچ گوشتی (چهارسو یا دوسو)
- چسب برق
بخش‌های مختلف کلید و پریز
-
قاب:
قاب به قسمتی از کلید و پریز گفته می‌شود که بر روی دیوار نصب می‌شودو قابل رؤیت است. مدلهای جدید این قاب‌ها به راحتی بر روی دیوار قرار می‌گیرند. مکانیزم استفاده شده برای این کلید و پریزها فنری است و به آسانی قابل نصب در عمق دیوار است.
-
مکانیزم درونی:
مکانیزم درونی کلید و پریزها شامل سیم پیچی، اتصالات درونی و تعداد پل است. معمولاً بدنه مغزی از جنس فلز و خود مغزی می‌تواند سرامیکی یا پلاستیکی باشد.
انواع کلید و پریز برق ساختمان
کلید و پریز برق ساختمان انواع مختلفی دارند که شامل:
کلید لمسی
کلید لمسی از جدیدترین کلیدهای برق ساختمان می‌باشد که بیشتر برای خانه‌های هوشمند مناسب است. این نوع کلیدها با حرارت دست فعال می‌شوند.
کلید و پریز تایمری
کلید و پریز تایمری را بهتر است در مکانهایی مانند حیاط، راه پله‌ها و بطور کلی در مشاعات نصب کرد. زیرا که در این مکان‌ها نباید هر لحظه چراغها روشن بمانند. این نوع کلیدها قابل تنظیم هستند و به راحتی میتوان زمان روشن و یا خاموش کردن آن را کنترل کرد. با وجود این کلیدها در هزینه‌های برق صرفه‌جویی زیادی می‌شود.
کلید با سنسور حرکتی
کلیدهای سنسور دار برای صرفه جویی در مصرف انرژی بهتر است. زیرا این نوع کلیدها در هنگام حضور افراد در مکان روشن می‌شوند و بعد از مدتی خاموش می‌شوند. از این نوع کلیدها بیشتر در راه پله‌ها استفاده می‌کنند.
کلیدهای تک پل و دوپل
با کلیدهای تک پل میتوان یک مدار را روشن و یا خاموش کرد. اما کلیدهای دوپل مناسب برای دو مدار می‌باشند و میتوان دو مدار را روشن و یا خاموش کرد.
کلید های کنترلی
این نوع کلید ها با داشتن یک نوع کنترل کننده از راه دور زندگی رو راحتر کردند و البت تحرک را کمتر ولی شاید استفاده از کلید های کنترلی در کلیدهای کولر آبی کاری منطقی باشدمقاله آموزش نحوه نصب کلید کولر آبی را بخوانید تا بتوانید به راحتی در مورد کلید های هوشمند کولر آبی بدانید.
روش نصب کلید و پریز برق
اگر پیش از این برقکاری ساختمانی انجام داده باشید و تجربه‌های لازم در این زمینه را داشته باشید، احتمالا با رعایت برخی نکات مهم بتوانید به شخصه اقدام به نصب یا تعویض کلیدها و پریزهای منزل خود کنید. در غیر اینصورت باید از یک برق‌کار حرفه‌ای مثلا تکنسینهای ویپان بخواهید که این کار را برای شما انجام دهند.
گام 1: اطمینان از قطع برق کلید و پریز
برای اینکه تعویض کلید و پریز با ایمنی کامل انجام شود ابتدا باید برق آن قسمت قطع شده باشد، جعبه فیوز را پیدا کنید و فیوز مربوط به آن قسمت از خانه را قطع کنید، اگر نمی‌دانید کدام یک فیوز مربوط هستند میتوانید هر کدام از آنها را قطع کرده و با فازمتر پریز را چک کنید و از قطع بودن برق مطمئن شوید، اما اگر مشکل نور ندارید و میتوانید کل فضا را ببینید فیوز اصلی را قطع کنید و با خیال راحت به کارتان برسید.
نکته: حتی اگر بیش از ده سال است که به طور تخصصی برق‌کشی ساختمانی انجام می‌دهید، اولین قدم این است که باید مطمئن شوید برق ساختمان کاملا قطع باشد.
گام 2: باز کردن روکش کلید یا پریز روکار از روی دیوار
برای اینکه بتوانید سیم‌ها را ببینید و کل مغزی پریز یا کلید را تعویض کنید ابتدا باید روکش روی پریز را باز کنید. در مدلهای قدیمی روی همان روکش یک یا دو پیچ تعبیه شده که با باز کردن آنها میتوانید روکش را جدا کنید، اما در برخی مدلهای جدید پریز برق روکار، باید ابتدا با یک پیچ‌گوشتی دو سو، روکش پلاستیکی را جدا کنید و بعد به پیچ‌های اصلی پریز برسید.
مراقب باشید پیچ‌ها را به آرامی باز کنید چون اتصال پیچ به دیوار خیلی سطحی است و با خراب کردن آن احتمالا دردسر استفاده دوباره از دلر برای سوراخ کردن دیوار را خواهید داشت.
گام 3: باز کردن مغزی کلید و پریز از دیوار و جداکردن سیم‌ها
بعد از اینکه روکش را جدا کردید باید مغزی پریز یا کلیدی که می‌خواهید آن را تعویض کنید هم باز شود، بلافاصله بعد از اینکه آن را از داخل دیوار بیرون آوردید با استفاده از موبایل یک یا چند عکس بگیرید تا چینش سیم‌ها را ببینید و سیم‌ها را به پریز بعدی اشتباه وصل نکنید. برای پریزهایی که دو پریز به یک مغزی وصل شده‌اند چون با چهار سیم سر و کار دارید احتمال اشتباهی سیم فاز به نول وجود دارد و باید با دقت آن را انجام دهید.
گام 4: بستن سیم‌های کلید و پریز جدید
اول سعی کنید از روی عکس مشخص کنید که کدام سیم به کدام قسمت پریز قبلی وصل شده است، اما اگر به هر دلیلی عکسی نداشتید یا نتوانستید تشخیص دهید میتوانید از این دستورالعمل استفاده کنید. سیم‌هایی با رنگ روشن مثل سفید به قسمتی باید وصل شوند که اسلات آن طولانی‌تر است و سیم‌های تیره رنگ مثل سیاه باید به قسمتی وصل شوند که اسلات کوتاه‌تری دارد و معمولا پیچ‌های طلایی رنگ دارند. برای بستن پریز فرقی نمی‌کند از کدام سیم همرنگ استفاده کنید، برای مثل اگر دو سیم سفید داشتید از هرکدام میتوان استفاده کرد.
گام 5: بستن کلید و پریز روکار جدید روی دیوار
ابتدا باید مغزی پریز را با پیچ‌های خودش به قسمتی که روی دیوار تعبیه شده وصل کنید و سپس روکش آن را روی مغزی قرار دهید. اما پیچ‌های روکش را نبندید تا پریز جدید تست شود.
گام 6: تست کلید و پریز جدید
ابتدا فیوز را وصل کنید، اگر وسیله تعویضی شما یک کلید بود لامپ را از سر پیچ جدا کنید و با فازمتر سرپیچ را چک کنید تا برق وصل شده باشد. اگر وسیله‌ای که تعویض کرده‌اید یک پریز بود با فازمتر داخل پریز را چک کنید و اگر فقط یکی از دو شاخه‌ی پریز برق داشت کار به درستی انجام شده است. در غیر این صورت باید تمام مراحل را چک کنید تا سیمی که اشتباه متصل شده اصلاح شود.
گام آخر: بستن روکش کلید و پریز جدید
پس از اینکه از صحت انجام کار اطمینان حاصل کردید روکش را روی پریز قرار داده و با دقت پیچ‌های آن را ببنید. برای اینکه مطمئن شوید کار به درستی انجام شده میتوانید یک وسیله کم مصرف و ترجیحا کم ارزش به برق متصل کنید تا برای بار آخر هم تست شود و در نهایت میتوانید از پریز استفاده کنید.
اگر پریز به سیستم ارت متصل بودند باید چگونه این کار را انجام دهید؟
اغلب پریزهایی که به ارت متصل هستند دکمه ست و ریست را روی خود دارند و با رنگ‌های قرمز و مشکی تعبیه شده‌اند، به طور معمول سیم‌هایی که وظیفه ارتینگ را بر عهده دارند نیز از همین رنگ‌ها تهیه شده‌اند، فقط کافیست حین بستن سیم‌ها این دو سیم را نیز به درستی متصل کنید. توجه کنید در صورتی که سیم‌ها وصل نشوند و یا اتصال آنها مشکل داشته باشد ارتینگ در آن پریز کار نخواهد کرد.
نکات ایمنی نصب کلید و پریز
- توصیه می‌شود مکانیزم پریز به دقت و به صورت مناسب (بدون فاصله و لقی) نصب گردد.
- انشعاب گرفتن از کلیدها کار مهندسی و درستی نیست و توصیه نمی‌شود.
- از لامپ، مهتابی و به طور کل از لوازم روشنایی انشعاب نگیرید.
- فاصله پریزها از لوله گاز کمتر از ۵ سانتی متر نشود.
- پریزهای برق را با درپوش ایمنی محافظت نمایید تا بچه‌ها آسیب نبینند.
- با دست مرطوب و خیس به اجزاء برق مثل کلید و پریز برق ساختمان دست نزنید.
- بعد از قطع برق و وصل مجدد اگر پریزهای برق را خارج کرده‌اید، کلیدهای آن را قطع و به تدریج وارد مدار نمایید.
- هرگز به یک پریز یا یک سیم رابط، چند وسیله را هم زمان وصل نکنید.
- کلید و پریزهای برق معیوب را هرچه سریع‌تر تعویض کنید.
- از آنجا که قاب یک رسانای خوب برای برق است، از این رو هرگز با دست خیس به وسایل برقی، کلیدها و پریزها دست نزنید.
- استفاده از وسایل برقی و نصب کلید و پریز برق ساختمان در حمام خطرناک است.
- مدار تغذیه پریزها از مدار تغذیه چراغها، مستقل و جدا باشد.
ارتفاع نصب کلید و پریز برق
ارتفاع نصب کلیدها و پریزهای برق از اهمیت بالایی برخوردار است. نصب آنها در ارتفاع نامناسب علاوه بر اینکه خطرناک است، می‌تواند کلید یا پریز مورد نظر را بلااستفاده کند. از همین رو خواستیم تا ارتفاع مناسب نصب کلیدها و پریزها در قسمت‌های مختلف ساختمان را به شما نشان دهیم.
- کلیدهای داخل ساختمان از کف ۱۱۰-۱۲۰ سانتی متر
- پریزهای داخل ساختمان از کف ۳۰- ۳۵ سانتی متر
- پریزهای روی کابینت از روی کابینت ۲۰-۳۰ سانتی متر
- پریزهای یخچال و فریزر از کف ۱۱۰-۱۲۰ سانتی متر
- گوشی آیفون از کف ۱۳۰-۱۵۰ سانتی متر
- روشنایی دیواری مثل مهتابی دیواری از کف ۲۱۰ سانتی متر
- پریزهای ماشین لباسشویی از کف ۷۰-۸۰ سانتی متر
- تابلو فیوز از کف ۱۶۰- ۱۷۰ سانتی متر
- جعبه تقسیم تا سقف ۳۰-۳۵
در پایان
اگر همچنان برای تعویض و تعمیر کلید و پریزهای منزل خود به کمک احتیاج دارید میتوانید با شماره 02191013700 تماس بگیرید و یا در سایت ویپان درخواستتان را ثبت نمایید تا تکنسینهای ما در اولین فرصت به تعمیر یا نصب کلید و پریزهای منزل شما بپردازند.
