با
حنا رفیعی
با شروع فصل گرما باید کولرها را سرویس کنیم و چنانچه نیازی به تعمیر داشته باشد دستی به سر و روی آن بکشیم. هرچند بهتر است سرویس کولر آبی را به دست سرویس‌کار زبده بسپارید تا از بروز صدمات احتمالی به خود و وسایل برقی جلوگیری کنید؛ اما ممکن است گاهی اوقات هم مجبور شوید خودتان این کار را انجام دهید. پس با خواندن این مطلب با روش و چگونگی سرویس کولر آبی آشنا شوید. البته بد نیست که ابتدا تفاوت سرویس و تعمیر کردن کولر آبی را بدانید.
تفاوت سرویس کولر و تعمیر کولر آبی در چیست؟
برای آموزش چگونگی سرویس کولر آبی باید بدانید که این یک فرآیند تخصصی با هدف بهینه‌سازی عملکرد، افزایش عمر مفید کولر و درعین‌حال به حداقل رساندن مصرف انرژی است. این عملیات با روش‌ها و مراحل خاصی انجام می‌شود تا کولر در فصل گرما به بهترین شکل کار کند. در این فرآیند، قطعات کولر بررسی، تعمیر یا تعویض می‌شوند تا از کاهش عمر و کارایی آن‌ها جلوگیری شود و خروجی هوای کولر نیز به کیفیت قابل‌قبولی برسد. هدف اصلی سرویس کولر، حفظ کارایی و عمر قطعات و بهبود کارکرد کلی کولر است.
در مقابل، تعمیر کولر آبی به تعمیر و بازسازی کولرها پس‌از انجام سرویس‌های دوره‌ای و درصورت بروز مشکلات مربوط می‌شود. به‌طور خلاصه، تعمیر کردن کولر آبی نیز برای بهبود و ترمیم کولر و تجهیزات آن به‌منظور بهینه‌سازی عملکرد کولر است.
اجزا و قطعات کولر آبی را بشناسید
پیش‌از سرویس کردن هر وسیله‌ای بهتر است با اجزا و قطعات آن آشنا شویم. کولرهای آبی از دو بخش اصلی تشکیل شده‌اند. اولین بخش مربوط‌به گردش آب و بخش دوم مربوط‌به گردش هوا است. وظیفه انجام هریک از این بخش‌ها برعهده موتوری جداگانه است؛ به‌طوری‌که: گردش آب با پمپ و گردش هوا با دینام انجام می‌شود.
به‌طور کلی می‌توان قطعات کولر را به سه دسته تقسیم کرد:
- مکانیکی: شامل تسمه، شناور و توربین هوا
- الکتریکی: شامل موتور کولر، پمپ آب و کلید قطع و وصل جریان برق
- ثابت: دریچه ها، بدنه، اتصالات شبکه‌ی آبرسانی و شیر تخلیه
مراحل و چگونگی سرویس کولر آبی
توجه کنید که کولر باید در بهترین وضعیت قرار داشته و تراز باشد. در این‌صورت شناور به‌درستی عمل کرده و مشکلی برای پمپ و دینام به‌وجود نخواهد آمد.
در ادامه، مراحل اصلی و چگونگی سرویس کولر آبی را کامل توضیح می‌دهیم:
شناسایی کولر
شاید برای‌تان خنده‌دار باشد اما باور کنید بارها شنیده‌ایم که در آپارتمان‌ها، شخصی به پشت‌بام رفته و با مرارت بسیار سرویس کولر آبی را انجام داده و در آخر متوجه شده کولر سرویس‌شده، متعلق به واحد دیگری است! پس حتما مطمئن شوید که کولر واحد خود را پیدا کرده‌اید.
کولر را خاموش و برق را قطع کنید
قبل‌از هر چیز لازم است از خاموش بودن کولر و عدم اتصال جریان برق اصلی (فاز) به کولر مطمئن شوید. برای این منظور کلید‌های کولر حتما باید در حالت خاموش بوده و فیوز مدار تغذیه کولر را نیز قطع کنید و درنهایت با یک فازمتر از بی‌برق بودن جعبه تقسیم داخل کنتور مطمئن شوید.
پره‌های کولر را باز کرده و پوشال را تعویض کنید
تمام پره‌های ورودی هوا را از بدنه اصلی جدا کنید. در صورتی‌که پوشال‌ها فرسوده باشند، باید آن‌ها را تعویض کنید. پوشال‌ها بهترین مکان برای رشد باکتری و قارچ هستند؛ چراکه به‌دلیل وجود رطوبت در آن‌ها، باکتری و قارچ به‌سرعت رشد خواهند کرد. البته که تمیزی و نو بودن پوشال‌ها نیز تاثیر زیادی روی خنک‌تر شدن باد کولر دارد.
تمام پوشال‌ها را از پره‌ها باز کرده و بدنه پره‌ها را با فرچه تمیز کنید تا تمامی رسوب چسبیده به آن‌ها جدا شوند. پوشال‌های جدید را ابتدا خیس کرده و روی پره‌ها قرار دهید و شبکه‌های سیمی را به آن ببندید. هنگام خرید پوشال جدید نیز به ابعاد کولر و سایز پوشال دقت کنید که متناسب با کولرتان باشد.
از هر پوشال بیش‌از دو سال استفاده نکنید. در صورتی‌که به هر دلیلی سال دوم الزامی برای تعویض پوشال نبود، باید هنگام سرویس کولر پوشال‌ها را بشویید.
شست‌وشوی کولر
یکی دیگر از کارهایی که کولر شما به آن نیاز دارد، شستشو و رسوب‌گیری کولر آبی است. اگر آب شهر شما املاح زیادی دارد که باعث ایجاد رسوب در کولر می‌شود، باید هر چندوقت یکبار کولر آبی را رسوب‌گیری کنید تا از کارکرد نادرست آن جلوگیری کنید.
برای انجام بی‌نقص سرویس کولر آبی، تمام ستون‌های کولر و کفی آن را با استفاده از یک فرچه تمیز کرده و رسوب‌های روی بدنه را پاک کنید. خروجی کفی کولر را باز کرده تا آب کثیف از آن خارج شود. توری زیر پمپ آب کولر هم باید تمیز و رسوب‌گیری شود تا آب بدون هیچ مانعی وارد پمپ شده و به تمام بخش‌های کولر منتقل شود. تمام قسمت‌های کثیف کولر را شسته و درنهایت تمام پیچ‌ها را با پیچ گوشتی سفت کنید. بعد از شست‌وشوی کامل کولر، درپوش کفی را بسته و کولر را از آب پر کنید و کنترل کنید که آبی از کولر چکه نکند.
شست‌وشوی مخزن حلزونی
درصورت وزش باد و وجود گردوغبار در هوا، داخل قطعات کولر از این گردوغبار پر می‌شود و با روشن کردن کولر این ذرات به سمت کانال هدایت شده و در فضای خانه پخش خواهند شد. یکی از قسمت‌هایی که باید هنگام سرویس کولر تمیز کنید، داخل مخزن حلزونی است. اگر مخزن حلزونی تمیز نشود، با چرخش پروانه، گردوغبار را به داخل خانه انتقال می‌دهد. البته تمام مخزن‌های حلزونی امکان شسته‌شدن ندارند؛ بلکه آن دسته از حلزونی‌هایی را که دارای حفره‌ای برای خروجی آب هستند می‌توانید بشویید.
بررسی دینام
گفتیم که گردش آب در کولر برعهده پمپ آب، و وظیفه گردش هوا برعهده دینام است. بهینه بودن وضعیت موتورها موثرترین عامل کاهش مصرف انرژی کولر است. هنگام سرویس کولر آبی حتما گرد و خاک موتورها را گرفته و آن‌ها را روغن‌کاری کنید.
بررسی جعبه‌تقسیم برق کولر
جعبه‌تقسیم برق کولر را که در زیر سقف قرار دارد باید بررسی کنید. این قسمت نباید آسیب دیده و سیم‌ها دچار فرسودگی شوند. پس قبل‌از روشن کردن کولر، از سالم بودن آن مطمئن شوید. توجه کنید که به‌دلیل خطرات برق‌گرفتگی، اگر تخصص کافی ندارید به هیچ عنوان شخصا برای رفع مشکل اقدام نکنید.
بررسی فن و تسمه کولر
برای این قسمت توصیه می‌کنیم مقاله آموزش نحوه تعویض و تنظیم تسمه کولر آبی را مطالعه کنید؛ اما به‌طور کلی بدانید که تسمه‌ی گرداننده‌ی توربین می‌بایست در یک وضعیت تعادلی باشد. یعنی نه خیلی سفت و محکم باشد که به موتور فشار وارد کند و نه چنان شل باشد که موتور دچار گیرپاژ شود. در صورتی‌که تسمه از حالت نرمال خود خارج شده و از اطراف آن نخ بیرون زده باشد، لازم است آن را تعویض کنید. به‌طور کلی تسمه باید راحت و آزاد گردش کند و وقتی دو طرف آن‌را با دست فشار می‌دهید، یک تا دو سانتی‌متر جمع شود و جای بازی داشته باشد.
فن کولر را نیز حتما تمیز و رسوب‌زدایی کرده و درصورت نیاز روغن‌کاری کنید.
بررسی پمپ آب
برای این قسمت پیشنهاد می‌کنیم مقاله آموزش نحوه نصب و تنظیم شناور کولر آبی را مطالعه کنید چراکه یک بخش مهم در کولرها پمپ آب است. اما به‌طور خلاصه می‌دانید که پمپ کولر فرآیند گردش آب را انجام می‌دهد. بهتر است تمام قسمت‌های پمپ آب را که شامل ورودی آب پمپ، شیلنگ انتقال و سبد می‌شود کامل تمیز کنید. فراموش نکنید که شرط عملکرد مناسب کولر، جاری بودن آب است.
روغن‌کاری یاتاقان‌های کولر
یاتاقان‌های کولر در دوسر محور مرکزی فن قرار دارند. درصورت شل و یا سفت شدن یاتاقان‌ها، هم عملکرد پروانه دچار ایراد می‌شود و هم صدایی ناهنجار تولید می‌کند. پس ابتدا یاتاقان‌ها را تمیز کرده، سپس آن را محکم کنید و در پایان روغن‌کاری نیز فراموش نشود.
بررسی سیستم توزیع آب در کولر
یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در سرویس کولر آبی، سیستم توزیع آب یا ناودانی پنجره‌های آن است که سبب خیس‌شدن پوشال‌ها می‌شود. پس مطمئن شوید که هیچ مانعی موجب مسدود شدن لوله‌های توزیع آب نشده باشد. بهترین کار استفاده از یک فنر نازک است که آن را داخل لوله‌ها فرو کرده تا اگر رسوبی در آن‌ها وجود داشت، برطرف شود. شیلنگ انتقال آب از پمپ هم باید کامل رسوب‌گیری شود.
تنظیم شناور کولر
شناور وسیله‌ای است که میزان آب ورودی به مخزن کولر را کنترل می‌کند تا وقتی سطح آب به اندازه مشخصی می‌رسد جلوی ورود آب بیشتر را می‌گیرد. به‌همین دلیل مهم است که هنگام سرویس کولر آبی به‌درستی تنظیم شود.
شناور را ابتدا طوری تنظیم کنید که هیچ آبی از تشتک یا دریچه اطمینان کف بیرون نریزد. بعد فلکه آب کولر را باز کرده و بررسی کنید شناور درست کار کند. اگر نمی‌خواهید تا پرشدن کامل مخزن منتظر بمانید کافی است با دست آرام شناور را بالا بیاورید که ببینید جریان آب قطع می‌شود یا نه. اگر عمل قطع به‌درستی انجام نگرفت لازم است که شناور را تعویض کنید.
اگر شناور درست تنظیم شده باشد بعداز پرشدن مخزن، سطح آب باید یک سانتی‌متر پایین‌تر از ارتفاع شیر تخلیه کف باشد. ضمنا دقت کنید که کولر باید نسبت‌به زمین تراز باشد، در غیراین‌صورت آب یک گوشه جمع شده و در عملکرد شناور اخلال ایجاد می‌شود. اگر می‌خواهید در مورد این قطعه مهم در کولر بیشتر بدانید مقاله آموزش نحوه نصب و تنظیم شناور کولر آبی را حتما مطالعه کنید.
بررسی برزنت کولر
برزنت کولر که از دهانه کولر به کانال‌ها متصل است، وظیفه هدایت باد به داخل کانال‌ها را برعهده دارد. برزنت باید سالم و فاقد پارگی باشد. درصورت پارگی برزنت، فعالیت کولر بی‌فایده است و بادی که برای خنک‌شدن خانه تولید می‌شود، از حفره‌های برزنت خارج خواهد شد. در این شرایط هم انرژی آب و برق هدر می‌رود، هم عمر کولر کاسته می‌شود.
علاوه‌بر آن قبل‌از روشن کردن کولر اطمینان حاصل کنید که کانال و برزنت کولر هم‌راستا و سالم باشند و از سالم‌بودن بست‌ها و برزنت اطمینان حاصل کنید تا هوای خنک به‌درستی وارد خانه شود.
نصب سایه‌بان کولر آبی
شاید به نظرتان سایه‌بان کولر چندان ضروری نباشد و سرویس کولرهای آبی را فقط شامل روغن‌کاری و تعویض قطعات آسیب دیده بدانید. اما باید بگوییم که هرچند سایه‌بان شامل سرویس کولر نیست ولی از اهمیت زیادی برخوردار است. در اغلب ساختمان ها محل نصب کولر آبی روی پشت بام و در معرض تابش آفتاب است. با نصب سایه بان برای کولر، محیط مناسبی را برای دستگاه سرمایش خود ایجاد کرده و بر عمر آن می‌افزایید.
غبارگیری از کانال‌ها
پس‌از پایان فرآیند سرویس کولر آبی و قبل‌از روشن کردن موتور، دریچه‌ها را تک‌به‌تک باز کنید تا به یک‌باره فضای خانه پر از گردوغبار و دوده تلنبارشده درون فضای کانال‌ها نشود. به‌هرحال در این گام از مراحل پایانی سرویس کولر، هر چقدر هم که کف کولر و فضای داخلی آن‌را شسته باشید، بازهم ورود حجم قابل‌توجهی از گردوغبار از طریق کانال کولر به فضای خانه اجتناب‌ناپذیر است. پس آمادگی‌اش را از قبل داشته باشید و شخصی را در نظر داشته باشید که وقتی موتور کولر روشن شد، یک کیسه پلاستیکی بزرگ که درون آن پیش‌تر مرطوب شده یا پارچه مرطوبی را در مقابل دریچه کانالی که باز است قرار دهد.
البته دقت داشته باشید که حتما باید زمانی موتور کولر را روشن کنید که دست‌کم یکی از دریچه‌ها باز باشد و وقتی تمام دریچه‌ها بسته باشند، روشن کردن موتور می‌تواند موجب آسیب رساندن به این قطعه مهم و گران‌قیمت از کولر شود.
بعد از این‌که احساس کردید از دریچه اول دیگر گرد و خاکی خارج نمی‌شود، می‌توانید با احتیاط به سراغ دریچه بعدی بروید و فرآیند غبارگیری را دوباره تکرار کنید. البته با وجود این اقدامات بازهم مقداری گردوغبار وارد خانه شما خواهد شد اما وقتی پوشال‌ها نو باشند، فضای داخلی و کف کولر را با دقت شسته باشید و غبارگیری را درست انجام بدهید، میزان خاکی که وارد فضای خانه می‌شود آزاردهنده نیست.
قدم نهایی
بعد از بررسی تمام اتصالات، رسوب‌زدایی و شستشوی کولر، باید تمام قسمت‌هایی را که نیاز به روغن‌کاری دارند روغن بزنید. در صورتی‌که رنگ قسمت‌هایی از بدنه کولر پریده باشد، باید آن را ترمیم کرده و با رنگ این سطوح را بپوشانید چراکه رنگ‌پریدگی هم موجب زنگ‌زدگی بدنه خواهد شد.
بعد از انجام تمامی مراحل بالا صبر کنید تا کولر آبگیری کند. بعد از این‌که تشتک کولر پر شد، پمپ آن را روشن کنید. همه قسمت‌های کولر را بررسی کرده تا آب به‌خوبی به پره‌ها منتقل شود. لوله انتقال آب را هم بررسی کرده تا نشتی نداشته باشد و آب را بدون مشکل منتقل کند. شناور را هم کنترل کنید تا ورود آب را به داخل کفی، به‌موقع قطع و وصل کند.
پوشال‌های روی دریچه را کامل خیس کرده و دریچه‌ها را ببندید. توجه کنید که آب به‌خوبی روی دریچه‌ها پخش شود. در صورتی‌که آب به تمام سطح دریچه نرسید، دریچه را باز کرده و پوشال‌ها را کمی جابه‌جا کنید.
برای این‌که مانع ایجاد رسوب در کولر شوید، محصولاتی با عنوان رسوب‌گیر در بازار عرضه می‌شوند که ظاهری شبیه توپک و یا قرص دارند. این محصولات را داخل تشتک کولر قرار دهید تا فرآیند ایجاد رسوب در کولر به شکل چشمگیری کاهش یابد. حالا می‌توانید کولرتان را روشن کنید!
مشاهده آنلاین فیلم آموزشی سرویس کولر آبی:
کلام آخر
با انجام مراحلی که گفته شد، می‌توانید کولر آبی را به‌خوبی سرویس کرده و از باد خنک آن لذت ببریم. انجام سرویس کولر آبی به‌شدت مهم است و تضمین‌کننده سلامت دستگاه شماست. این سرویس شاید در نگاه اول به‌نظر ساده می‌آید، اما به‌دلیل وجود قطعات حساسی مانند موتور و پمپ کولر، اگر نکات ایمنی به‌درستی رعایت نشود ممکن است خطرات جانی و مالی درپی داشته باشد.
اکیدا توصیه می‌کنیم که اگر تجربه و مهارت لازم را ندارید حتما سرویس کولر آبی خود را به متخصصین ویپان بسپارید. کارشناسان سرویس کولر آبی ویپان به جزئیات کوچکی که شاید به ذهن شما نرسد، توجه می‌کنند. برای استفاده از خدمات سرویس و تعمیر کولر آبی فقط کافی است روی لینک کلیک کرده یا با شماره 02191013700 تماس بگیرید.
