با
محسن مشایخی
در زندگی امروزی تنوع لوازم‌خانگی، اداری و صنعتی و اغلب هزینه‌های بالای تهیه این لوازم موجب شده تا ما جهت حافظت از آنها سعی در بالابردن اطلاعات خود در مورد تجهیزات حفاظتی موردنیاز برای لوازم برقی داشته باشیم؛ یکی از متداول‌ترین و بهترین راهبردها استفاده از فیوزهای مینیاتوری است، فیوز مینیاتوری یکی از تجهیزات پرکاربرد در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی می‌باشد. در ادامه برای شناخت بیشتر این تجهیزات و انتخاب یک فیوز مناسب بهتر است ابتدا با مفهوم اضافه جریان و اتصال کوتاه در مدارهای الکتریکی آشنا شویم.
اضافه جریان (بار):
در یک مدار الکتریکی اضافه جریان به حالتی گفته می‌شود که جریان به دلایل مختلفی از مقدار عادی که به طور معمول در مدار وجود دارد تجاوز کند.
اتصال کوتاه:
یک وضعیت اضافه جریان است که در آن یک مسیر غیرعادی با مقاومت کم به مدار اضافه می‌شود، این مسیر با مقاومت کم، بار معمولی را دور می‌زند و می‌تواند جریان بسیار بالایی (تا 1000 برابر جریان نامی) در مدار ایجاد کند.
فیوز مینیاتوری چیست؟
بعد از آشنایی مختصر با مفاهیم اضافه‌بار و اتصال کوتاه بر می‌گردیم به شناخت فیوز مینیاتوری، این فیوزها یک نوع قطع‌کننده هستند که وظیفه حفاظت از مدار در برابر خطاهای اتصال کوتاه و اضافه‌بار را دارند، زمانی که در مدار یک اتصال کوتاه رخ می‌دهد فیوزها آن را تشخص داده و باتوجه‌به زمانی که در منحنی عملکرد آنها توسط شرکت سازنده تعریف شده مدار را قبل از اینکه به تجهیزات آسیبی برسد قطع می‌کنند به همین خاطر انتخاب یک فیوز مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا باتوجه‌به نوع مصرف و رفتار مصرف‌کننده‌ها باید فیوز متناسب با آنها را انتخاب نمود. برای انتخاب فیوز مناسب بهتر است با مفاهیم درج شده بر روی فیوزها آشنا شویم و هدف از درج آنها بر روی فیوزها را درک کنیم، در این مقاله سعی ما در این است که بتوانیم با زبانی ساده تر و درک بهتر مفاهیم را بطور مختصر برای شما شرح دهیم.
آشنایی با استانداردهای تولید فیوز مینیاتوری:
فیوزها در شرایط آزمایشگاهی باتوجه‌به منحنی عملکردی که توسط شرکت سازنده ارائه می‌گردد تست می‌شوند و در صورت داشتن عملکرد مطلوب مورد تأیید شرکت‌های استاندارد قرار می‌گیرند و امروزه شرکت‌های تولیدکننده از دو استاندارد جهانی ICE/EN60898 و IEC/EN60947-2 برای تولید فیوزهای مینیاتوری استفاده می‌کنند و در کشور ایران نیز از استاندارد 2611 تبعیت می‌کند.
کاربرد تعداد پل‌ها در فیوزهای مینیاتوری:
فیوزها بر اساس کاربردشان در محل مصرف و تعداد فازها به چند دسته تقسیم می‌شوند و ما می‌توانیم براساس تعداد پل‌ها برای حالت‌های کلیدزنی و حفاظتی به‌راحتی تصمیم گیری کنیم؛ در تصاویر زیر می‌توانیم نمونه هایی از فیوزها را مشاهده کرده و تفاوتهای آنها را درک کنیم.
فیوز تک پل SP کلیدزنی و حفاظت در یک فاز
فیوز تک پل + نول SPN کلیدزنی و حفاظت در یک فاز و کلیدزنی در نول
فیوز دو پل DP کلیدزنی و حفاظت در فاز ونول
فیوز سه پل TP کلیدزنی و حفاظت در سه‌فاز
فیوز سه پل + نول TPN کلیدزنی و حفاظت در سه‌فاز و کلیدزنی در نول
فیوز چهار پل 4P کلیدزنی و حفاظت در سه‌فاز و نول
انواع فیوز مینیاتوری بر اساس منحنی عملکرد یا تیپ‌های فیوز (Type)
یکی از مهم‌ترین موارد در انتخاب فیوز مناسب، منحنی عملکرد فیوزها و یا همان تیپ‌های فیوز است.
فیوزها براساس دقت و سرعت عملکردشان به 5 تیپ تقسیم می‌شوند : تیپ B-C-D-K-Z
فیوزهای نوع B و C متداول‌ترین نوع آنها در مصارف خانگی و اداری است که فیوز نوع B به فیوز تندکار و فیوز نوع C به فیوز کندکار معروف است.
انواع فیوز مینیاتوری بر اساس نوع جریان:
فیوزها بر اساس نوع جریان به دودسته جریان متناوب AC و DC جریان مستقیم، تقسیم می‌شوند و توصیه می‌شود از فیوزهای AC در مدارات DC استفاده نشود.
رنج استاندارد فیوزها (جریان نامی فیوزهای مینیاتوری):
جریان نامی به جریانی گفته می‌شود که فیوزها میتوانند در شرایط محیطی تعریف شده از خود عبور داده و طبق منحنی عملکرد در زمان معین در صورت بالارفتن از این جریان (اضافه‌بار) مدار را قطع کنند که این جریان بین 0.5 آمپر تا 125 آمپر تعیین شده است.
قدرت قطع در فیوزها:
قدرت قطع به حداکثر جریانی گفته می‌شود که فیوز در زمان بروز اتصال کوتاه می‌تواند در زمان مشخص تحمل کند.
ولتاژ کاری فیوزها:
هرکدام از فیوزها برای ولتاژ کاری مشخصی طراحی و تولید شده که بر روی فیوز درج می‌شود. 400 ولت/230 – 400 ولت
نمادهای درج شده روی فیوزها:
این نمادها نوع عملکرد فیوز را مشخص می‌کند و باتوجه‌به این نماد می‌توانیم فیوزهای حفاظتی را از ایزیلاتور تشخیص داده و انتخاب درستی انجام دهیم.
ایزیلاتور چیست؟
ایزیلاتورها وظیفه قطع و وصل مدار را برعهده دارند که با نماد زیر مشخص می‌شوند و هیچ‌گونه عملکرد حفاظتی برای مدار ندارند.
باتوجه‌به شناختی که نسبت به فیوزها کسب کردیم می‌توانیم برای انتخاب یک فیوز مناسب تصمیم‌گیری کنیم؛ ولی بهتر است قبل از انتخاب با یک تکنسین یا کارشناس خبره مشورت کرده و از تجربیات آنها نیز استفاده کنیم و برای نصب فیوز در ساختمان حتماً این کار را به دست استادکاران بسپاریم تا شاید معایب دیگری که از چشم ما پنهان است را مشاهده کرده و برای رفع آن چاره‌ای بی اندیشند. به یاد داشته باشیم که فیوزها نقش بسیار کلیدی در محافظت از سیم‌کشی ساختمان و لوازم برقی ایفا می‌کنند (راهبردهای حفاظت در برابر نوسان ولتاژ) و باید برای انتخاب درست آنها شناخت کافی داشته باشیم و زمان بگذاریم. بعضاً پیش می‌آید که حتی فروشندگان نیز اطلاعات کمی در این زمینه دارد و نمی‌توانند فیوز حفاظتی و ایزیلاتور را از هم تشخیص دهند و یا شاید اصلاً علم این موضوع را نداشته باشند و در نتیجه یک انتخاب نادرست موجب بروز یک حادثه جبران‌ناپذیر می‌شود پس بهترین راهکار بالابردن دانش فردی است، زیرا در نهایت این خود ما هستیم که باید پاسخگوی خسارات تحمیلی باشیم. در صورتی که تمایل به گرفتن مشاوره دارید و میخواهید بهترین را انتخاب کنید کارشناسان ویپان از طریق شماره تماس 91013700-021 میتوانند با دادن یک مشاوره صحیح و کارآمد شما را در حل مشکلاتتان راهنمایی کنند. همچنین اگر نیاز به انواع خدمات نصب و یا تعویض فیوزهای مینیاتوری و سیم کشی ساختمان داشتید میتوانید خدمت خود را از طریق وب‌سایت شرکت ویپان و یا تماس تلفنی ثبت کرده و قیمت دقیق خدمت خود را دریافت کنید. همچنین لازم به ذکر است، تمامی خدمات شرکت دارای گارانتی 45 روزه می‌باشند. اگر تکنسین برق هستید و تمایل به همکاری با ما دارید میتوانید درخواست همکاری خود را از طریق وب‌سایت ثبت کرده تا در اسرع وقت از طریق همکاران ما با شما تماس حاصل شود.
