تعریف توسعه پایدار و اهمیت آن

اهداف توسعه پایدار یا اهداف جهانی، مجموعه‌ای از ۱۷ هدف جهانی به هم پیوسته است که به‌منظور ارائه طرحی برای دستیابی به آینده بهتر و پایدارتر برای همه، طراحی شده‌اند. اهداف توسعه پایدار (sustainable development goals) که به عنوان اهداف جهانی نیز شناخته می شوند، در سال ۲۰۱۵ توسط سازمان ملل متحد به عنوان یک فراخوان جهانی جهت اقدام برای پایان دادن به فقر، حفاظت از کره زمین و تضمین اینکه تا سال ۲۰۳۰ همه مردم از صلح و رفاه برخوردار خواهند بود، تصویب شد.

جهان با چالش های جدی منابع طبیعی و زیست محیطی مواجه است: مانند تغییرات آب و هوایی، کاهش آب شیرین، ماهیگیری بیش از حد اقیانوس‌ها، جنگل زدایی، آلودگی آب و هوا و تلاش برای تغذیه سیاره‌ای میلیاردی. از منظر محیط زیستی، پایداری در مورد مدیریت و حفاظت از منابع طبیعی، اکوسیستم‌ها، آب و هوا و جو زمین است تا نسل‌های کنونی و نسل‌های آینده زندگی مناسبی داشته باشند.

رشد اقتصادی پایدار از نظر زیست محیطی نام دیگری برای مفهوم توسعه پایدار است. هدف آن دستیابی به هماهنگی بین پایداری محیطی، پایداری اقتصادی و پایداری سیاسی-اجتماعی است. توسعه پایدار همیشه ما را تشویق می‌کند تا با تغییر تدریجی شیوه‌های توسعه و استفاده از فناوری‌ها، منابع خود را حفظ و ارتقا دهیم. همه کشورها باید نیازهای اساسی خود از قبیل اشتغال، غذا، انرژی، آب و بهداشت را تامین کنند. همه حق داشتن یک محیط سالم، ایمن و پاک را دارند. با کاهش آلودگی، فقر و بیکاری می توان به راحتی به این امر دست یافت.

عوامل موثر در توسعه پایدار

پایداری برای هر موجود زنده‌ای در این سیاره مهم است و به نظر می‌رسد که همه (به ویژه کسب و کارها) تصاویر متفاوتی در مورد معنای واقعی پایداری دارند.پایداری را می توان به شش عامل تقسیم کرد:

تغییرات آب و هوایی

دلیلی وجود دارد که تغییرات آب و هوایی به عنوان اولین فاکتور در بسیاری از لیست های مربوط به پایداری ظاهر می‌شود. تغییرات آب و هوایی شاید بزرگترین بحرانی است که سیاره ما را تحت تاثیر قرار داده‌است. علت اصلی آن گرم شدن تدریجی سیاره زمین به دلیل گازهای گلخانه‌ای است که در اثر سوزاندن سوخت های فسیلی تولید می‌شود. مثل همیشه، مسئولیت اصلاح روند فعلی بر عهده ما، انسان‌ها است. ما این مشکلات را بوجود آوردیم، بنابراین تنها راه حل واقعی این است که از سوخت‌های فسیلی مخرب و به چیزی پایدارتر روی بیاوریم. این جایگزین‌ها می توانند اشکال تجدیدپذیر انرژی یا وسایل نقلیه الکتریکی/هیبریدی باشند.

محیط زیست

پایداری زیست‌محیطی را می‌توان به این صورت تعریف کرد که چگونه از قداست محیط زیست خود محافظت می‌کنیم. این می‌تواند به معنای توسعه روش‌های پایدارتر برای تهیه و استفاده از منابع طبیعی مانند چوب، فلز یا آب و همچنین انرژی‌های پاک مانند برق باشد. برای حفظ محیط زیست انسان‌ها باید بتوانند همانند گونه‌های دیگر طبیعت، اعتدال را رعایت کنند. ما باید مصرف بی رویه منابع طبیعی را محدود کنیم تا پایدارتر باشیم.

مردم

طبیعت انسان ذاتاً در مقابل پایداری مقاومت می‌کند، اما این بدان معنا نیست که در توان ما نیست که سبک زندگی پایداری داشته باشیم. اگر ما به عنوان یک فرد برای پایداری تلاش نکنیم، اگر نتوانیم بپذیریم که به عنوان مباشران سیاره خود پاسخگو هستیم، آنگاه پایداری واقعی هرگز به دست نخواهد آمد. ما باید یاد بگیریم که چگونه با استفاده از ابزارهای پایدار غذا بخوریم، لباس بپوشیم و خودمان را سرگرم کنیم. در غیر اینصورت باید خطر شکست در همه ابعاد زندگی را بپذیریم.

اخلاق

اخلاق مربوط به مسئولیت پذیری به عنوان یک فرد است. ما باید با سیاره خود با احترام رفتار کنیم وهمین کار را با گیاهان و جانورانی که آن را با ما به اشتراک می‌گذارند، انجام دهیم. داشتن یک رژیم غذایی پایدارتر و یا به کار بردن شیوه‌های کشاورزی پایدار، اشکال مختلف پایداری اخلاقی هستند. از نظر تجاری، پایداری اخلاقی به معنای شفافیت بیشتر در مورد بخش‌های ناپایدار کسب و کار و اصلاح آنها برای پایدارتر بودن است.

نوآوری

دو بخش آخر این فهرست در پایداری آینده نقش کلیدی دارند. ما باید به نوآوری‌هایی روی آوریم که باعث پایدارتر شدن زندگی ما می‌شوند. این نوآوری‌ها لزوماً نباید تکنولوژیکی باشند، بلکه می‌توانند فلسفی یا اجتماعی-اقتصادی باشند. برای رفع مشکلاتی که بسیاری از ما نادیده‌شان می‌گیریم، باید نگرش خود به جهان و یکدیگر را تغییر دهیم.

فن آوری

پایداری با استفاده از فناوری در سال‌های اخیر واقعا به ما کمک کرده‌است. بسیاری از کشورها در حال حاضر شروع به استفاده از فناوری های تجدیدپذیر در مقیاس بزرگ کرده‌اند که جایگزین روش‌های قدیمی و آلاینده تولید انرژی شده است. برخی از شرکت‌ها برای کمک به رشد محصولات کشاورزی و استفاده از منابع کمتر، پیشرفت‌های جدید در فناوری کشاورزی را به کار می‌برند.

 

اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار

اهداف توسعه پایدار فراخوانی برای همه کشورها جهت ارتقای رفاه و در عین حال حفاظت از کره زمین است. پایان دادن به فقر باید همراه با استراتژی‌هایی باشد که رشد اقتصادی ایجاد می‌کند و به طیف وسیعی از نیازهای اجتماعی از جمله آموزش، بهداشت، حمایت اجتماعی و فرصت‌های شغلی رسیدگی می‌کند. همچنین داشتن استراتژی برای مقابله با معضل تغییرات آب و هوا و آلودگی محیط زیست.

 

۱- ریشه کن کردن فقر

به فقر در همه اشکالش در همه جا پایان دهیم

۲- ریشه کن کردن گرسنگی

گرسنگی را در جهان به صفر برسانیم.

۳- سلامتی و تندرستی

تضمین زندگی سالم و ارتقای رفاه برای همه در تمام سنین

۴- آموزش با کیفیت

فراهم کردن شرایط آموزش با کیفیت در همه جای دنیا

۵- برابری جنسیتی

دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی همه زنان و دختران

۶- آب تمیز و سیستم تخلیه فاضلاب

اطمینان از دسترسی به آب و سرویس بهداشتی برای همه

۷- انرژی مقرون به صرفه و پاک

اطمینان از دسترسی به انرژی مقرون به صرفه، قابل اتکا، پایدار و مدرن

۸- کار شایسته و رشد اقتصادی

ترویج رشد اقتصادی فراگیر و پایدار، اشتغال و کار شایسته برای همه

۹- صنعت، نوآوری و زیرساخت

ایجاد زیرساخت های انعطاف پذیر، ترویج صنعتی شدن پایدار و تقویت نوآوری

۱۰- کاهش نابرابری

کاهش نابرابری در داخل و بین کشورها

۱۱- شهرها و جوامع پایدار

شهرهای فراگیر، ایمن، انعطاف پذیر و پایدار

۱۲- مصرف و تولید مسئولانه

پیروی از الگوهای مصرف و تولید پایدار

۱۳- اقدام برای جلوگیری از تغییرات آب و هوایی

اقدام فوری برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی و اثرات آن

۱۴- زندگی زیر آب

حفاظت و استفاده پایدار از اقیانوس‌ها، دریاها و منابع دریایی

۱۵- زندگی در خشکی

مدیریت پایدار جنگل‌ها، مبارزه با بیابان زایی، توقف و معکوس کردن تخریب زمین، توقف از بین رفتن تنوع زیستی

۱۶- صلح، عدالت و نهادهای قوی

ترویج جوامع عادلانه، صلح آمیز و فراگیر

۱۷- مشارکت برای رسیدن به اهداف

احیای مشارکت جهانی برای توسعه پایدار

 

چشم انداز آینده ایران و جهان

اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار ، چشم اندازی برای آینده ی بهتر در همه ی کشورهاست. زمان تعیین شده برای دستیابی به این اهداف سال ۲۰۳۰ است. ارتقای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان و دختران در همه سطوح، افزایش همکاری بین‌المللی برای تسهیل دسترسی به تحقیقات و فناوری انرژی پاک، حفظ رشد سرانه اقتصادی مطابق با شرایط ملی و به ویژه رشد حداقل ۷ درصدی تولید ناخالص داخلی در سال،  در کشورهای کمتر توسعه یافته و افزایش منابع مالی برای حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی و اکوسیستم ها از جمله چشم انداز‌های جهانی برای اهداف توسعه پایدار است.

چشم انداز توسعه پایدار در ایران :

نیاز کشور در حال توسعه‌ای چون ایران به برنامه ریزی در حوزه محیط زیستی نه یک نیاز عادی بلکه یک ضرورت اساسی است. کشورهایی که پس از ایران این راه را پیموده اند امروز به جمع کشورهای توسعه یافته پیوسته اند . این وضعیت ضرورت نگاهی دوباره به برنامه ریزی توسعه از یک سو و بهبود محیط زیست از سوی دیگر را روشن می‌سازد.

یکی از مهمترین اقدامات ایران در حوزه پایداری، نگاه پایدار به صنعت نفت ایران است که در این راستا وزارت نفت سیاست‌های جدیدی را پایه گذاری کرده است. این وزارت خانه سعی دارد اولویت اصلی خود را به انجام مسئولیت‌های اجتماعی اختصاص دهد و تولید، در اولویت دوم قرار گیرد. تشکیل شورای سیاست گذاری، دبیرخانه CSR، تعیین مشاوران اجتماعی برای چهار شرکت اصلی و گنجاندن مواد قانونی مرتبط با مسئولیت اجتماعی در اساسنامه شرکت نفت، از جمله اقدامات این وزارت خانه در جهت توسعه پایدار می باشد.گرچه در حال حاضر به شکل مستقیم در راستای اجرایی کردن اهداف توسعه پایدار برنامه ای وجود ندارد، اما سایر برنامه‌های ملی به شکل غیر مستقیم این اهداف را تحت پوشش قرار داده‌اند.

 

منبع مقاله : ندای توسعه nedayetosee.com